ملیت چیست و چگونه تعریف می شود؟

ملیت در دنیای امروز اشاره به نوعی رابطه قراردادی، حقوقی یا معنوی بین شخص و یک دولت یا ملت مشخص دارد که بر اساس محل تولد و ملیت والدین می تواند تعیین شود. در دیدگاه سنتی ملیت از پدر به فرزندان و نسل های بعدی منتقل می شده است و لذا نژاد و ریشه خانواده فرد، تعریف کننده موطن وی تلقی می شده است. تعلق خاطر به ارزش­های وطن و اصطلاحا خاک وطن  بر اساس ریشه­های نژادی و خانودگی تعریف شده و این مفهوم بخشی از هویت فرد را ساخته و به عنوان یک بعد معنوی در زندگی اجتماعی یک فرد در نظر گرفته می­شود.

با ظهور عصر مدرن و مهاجرت انسان­ها به سایر کشورها، این مفهوم در تمام ابعاد دچار دگرگونی شده است. از بعد حقوقی ملیت فرد مهاجر در سیستم اجرایی و قضایی کشورها باید تعیین شود تا امکان زندگی فرد و فرزندان اش فراهم شود. درصد بالایی از نسل اول مهاجرین عموما در این زمینه وابسته به ملیتی هستند که با آن به دنیا آمده اند و تلاش می­کنند ریشه های فرهنگی و ارزشی وطن خود را حفظ کنند، لذا در معرفی ملیت خود به ریشه های خانوادگی خود استناد می­کنند، همچنین در جهت ارتباط با جامعه جدیدی که به آن وارد شده اند در مراسم ها و جشن های ملی شرکت کرده و خود را دو ملیتی می­دانند. این افراد برای داشتن تابعیت کشور میزبان به پرچم و کتاب قانون آن کشور اعلام وفاداری کرده و سوگند یاد می­کنند. به طور کلی اینکه یک فرد مهاجر ملیت خود را کدام کشور معرفی کند، بستگی به زمینه های فرهنگی و ابعاد شخصیتی و هویتی فرد دارد و نمی توان آن را در غالب یک فرمول مشخص بیان کرد.

در تعریف ملیت یک کودک تازه متولد شده، در صورتی که والدین از دو ملیت مختلف باشند، فرزند آن­ها اصطلاحا دو رگه خوانده می­شوند، اما ملیت این کودک تا زمانی که بالغ نشده است، چگونه تعریف می شود؟ همین سوال در رابطه با کودکی در کشوری غیر از کشور والدین اش به دنیا می­آید و اصطلاحا نسل دوم مهاجرین می­باشد نیز مطرح می شود. از بعد حقوقی در اکثر کشورهای دنیا، هر کودکی که در داخل مرزها یا قلمرو یک کشور متولد شود، به طور خودکار تابعیت آن کشور را خواهد داشت و می تواند از کلیه حقوق قانونی برخوردار شود اما اینکه کودک متولد شده در آینده خود را متعلق به کدوم ملیت بداند بستگی به شرایط و زمینه­های هویتی فرد و خانواده اش دارد. احساس تعلق به وطن و محل زندگی برای انسان یک احساس درونی است و نمی تواند به صورت یک برچسب به فرد زده شود. در دنیای امروز اطلاق ملیت به کودک تازه متولد شده، صرفا بر اساس ریشه های خانوادگی متعصبانه است و یکی از نشانه های نگاه نژاد پرستانه در جامعه خواهد بود. به نظر می رسد برچسب ملیت برای یک کودک تازه متولد شده می بایست صرفا بر اساس چارچوب قانونی کشوری باشد که در آن متولد شده است و ابعاد هویتی آن پس از بالغ شدن فرد می تواند تعریف شود.