تکنیک های مذاکره
سحر بیرانوند
امروزه فضای کار و تجارت به فضایی رقابتی ، پیوسته و غیرمتمرکز تبدیل شدهاست و این اصول و فنون مذاکره است که میتواند در توسعه شرکت و سازمان ها نقش اساسی ایفا کند. طبق تحقیقات درصدبالایی از زیانهای وارد شده به شرکتها به علت نداشتن اصول وفنون مذاکره است. همچنین این تحقیقات نشان میدهد شرکت هایی که به یادگیری اصول و فنون مذاکره اهمیت ویژهای دادند توانستهاند راندمان کاری خود را بالا ببرند. فنون مذاکره یکی از مهم ترین مهارتها در دنیای امروز است و برای اینکه یک فرد به یک مذاکره کننده خوب تبدیل شود لازم است تا بتواند باورها و عقاید افراد، حالات روحی، ترجیحات و ترس ها، ویژگی های شخصیتی و تفاوت های فرهنگی را به خوبی درک کرده و برای موفقیت در مذاکره از آنها بهره ببرد.
مسئله اصلی هر مذاکره بحث توافق است این توافق میتواند بخش های مختلف زندگی فرد را در برگیرد و باعث موفقیت یا شکست او شود. فروشندگان موفق معمولا مذاکره کننده های خوبی هستند که به کمک این مهارت میتوانند مشتریان خود را برای خرید یک محصول قانع کرده و به توافق سودآور دست یابند. در دنیای سیاست یکی از ارکان قدرت کشورها توان آنها در مذاکره و توافق با سایر کشورهای جهان است که از این رو مهارت مذاکره را به امری لازم برای هر سیاست مدار و دیپلمات تبدیل میکند. در دنیای کسب و کار نیز در حوزه حقوقی، انعقاد قراردادها، مسائل مالی و منابع انسانی این مهارت برای صاحبان کسب و کار راهگشاخواهد بود.
کلاسیک ترین تعریف مذاکره تعریفی است که لوئیکی ارائه میدهد، لوئیکی معتقد است مذاکره چهار رکن اصلی دارد که شامل:1- انتخاب کردن 2- دارا بودن حداقل دو طرف درگیر 3- معامله 4- تعارض یا وابستگی میباشد. به عبارت دیگر طرفین انتخاب میکنند که وارد مذاکره شوند و اگر غیر از این باشد دستور و امر است، مذاکره حداقل دو طرف درگیر دارد (لوئیکی مذاکره با خود را رد میکند)، در مذاکره معامله وجود دارد که این موضوع به معنای داد و ستد، امتیازدادن و امتیازگرفتن است، بنابراین بایستی مذاکرهکننده از مواضع اولیه خود عقب نشینی کند و با امتیاز دهی امتیازات با ارزش تری را به دست آورد، و در نهایت مذاکره بر اساس یک تعارض منافع یا وابستگی منافع صورت گیرد. پس در صورتی که چهار رکن ذکر شده اتفاق بیافتد میتوان گفت مذاکره در حال انجام است.
یکی از مفاهیم پرتکرار در مهارت مذاکره مدل ذهنی میباشد (دریافت، ادراک، انتخاب، انجام) که در این مقاله مورد بررسی قرارگرفت. سپس در مورد موضع گیری در مذاکره(قدرت یا ضعف؟ تمایل داشتن یا نداشتن؟ بی اطلاع یا آگاه؟ قدرت یا قانون و عرف یا منفعت؟) به عنوان یک ضرورت بحث شد. در ادامه مهم ترین تکنیک و ترفندها بیان شده ( انعطاف پذیری، تاتولوژی، کالباسی، سکوت، چاپلوسی، سیگنال های مثبت و منفی، بمباران اطلاعات و تقلید زبان بدن) و در نهایت دلایل شکست یک مذاکره از نگاه راجر فیشر که شامل درهمتنیدگی مذاکره کننده و مذاکره، نداشتن آلترناتیو جایگزین، تاکید بر مواضع، معیارهای ذهنی می باشد بررسی شد. جهت یادگیری مهارت مذاکره به آموزشهای آقای محمدرضا شعبانعلی در سایت متمم و مکتب خانه میتوان مراجعه کرد.